Święcenie pokarmów wielkanocnych w Skarżyskich parafiach (ZDJĘCIA)

Prymas Polski odmiennego zdania

Wielkanoc to niekwestionowane święto jajka, symbolizującego odradzające się życie. Jednakże w tradycyjnym koszyczku ze święconką żaden z pokarmów nie jest przypadkowy. Czy wiesz, dlaczego nie może zabraknąć w nim chleba, soli czy ciasta?

Chrześcijańska tradycja święcenia pokarmów sięga prawdopodobnie VIII wieku. W Polsce święconkę błogosławi się od około XIV stulecia. Obecnie to wierni zanoszą koszyczek z pokarmami do kościoła, ale nie zawsze tak było.

Dawniej to proboszcz objeżdżał dwory szlacheckie, by pobłogosławić wszystkie pokarmy, które będą spożywane podczas Wielkanocy.

Jeszcze w okresie międzywojennym, na wsiach święcono całość pokarmów, które trafiały później na stoły podczas śniadania w Wielką Niedzielę. Z biegiem czasu zawartość świątecznego koszyczka ulegała zmianom. Początkowo błogosławiono jedynie figurkę baranka wypieczoną z ciasta chlebowego. Z czasem dodawano do niego pokarmy mięsne, ciasto i jaja. Żaden pokarm nie trafił do koszyczka przypadkowo. Każdy ma swoją symbolikę, ugruntowaną przez tradycję ludową lub chrześcijańską.

Wielka Sobota w Kościele katolickim to czuwanie przy grobie, rozważanie męki i śmierci Chrystusa. W ciągu dnia odbywa się święcenie pokarmów, a wieczorem Liturgia Wigilii Paschalnej. Wielka Sobota w 2024 roku przypadła 30 marca.

Obecnie w żadnym koszyczku nie może zabraknąć baranka i siedmiu podstawowych pokarmów: chleba, jaj, soli, wędliny, sera, chrzanu i ciasta. Jakie jest ich znaczenie?

Baranek, niegdyś uformowany z masła, obecnie przeważnie w postaci cukrowej lub czekoladowej figurki z chorągiewką z napisem Alleluja, to symbol zmartwychwstałego Chrystusa.

Chleb we wszystkich kulturach jest gwarantem pomyślności i dobrobytu. W tradycji chrześcijańskiej to przede wszystkim symbol Ciała Chrystusa. Niegdyś do koszyczka wkładano specjalnie wypieczony w tym celu bochenek. Obecnie wystarczy choćby kromka.

Jajko to symbol nowego odradzającego się życia i zwycięstwa nad śmiercią. Pisanki i kraszanki różnorodnie zdobione w poszczególnych regionach Polski, dodają także uroku i malowniczości zawartości koszyczka.

Sól chroni przed zepsuciem i odstrasza wszelkie zło. Jest symbolem życia, oczyszczenia i prawdy.

Wędlina – szynka lub tradycyjna kiełbasa zapewnia płodność, zdrowie i dostatek. Dawniej pokarmy mięsne były dobrem luksusowym, dlatego uznawano je za przejaw bogactwa.

Ser włożony do koszyczka symbolizuje przyjaźń między człowiekiem a siłami przyrody. Wierzono, że gwarantuje dobre zdrowie trzody domowej.

Chrzan w tradycji ludowej symbolizował siłę fizyczną i dobre zdrowie. Jako dodatek do innych pokarmów święconki, miał wzmacniać ich właściwości.

Ciasto w koszyczku to stosunkowo nowy składnik. Najczęściej jest nim wielkanocna baba lub babeczki. Najlepiej, by były upieczone własnoręcznie, gdyż świadczą o umiejętnościach kulinarnych ich wykonawcy.